Κάνοντας λόγο για το αστυνομικό μυθιστόρημα, ανατρέχει κανείς στους άνδρες εκπροσώπους της κλασσικής αστυνομικής μυθιστορίας. Δεν παύουν όμως και οι γυναίκες να διαπρέπουν εδώ και χρόνια στο είδος αυτό, δημιουργώντας έργα με τη μορφή μιας καλοστημένης αφηγηματικής νουβέλας. Μεταξύ αυτών των γυναικών ξεχωρίζει η αμφιλεγόμενη προσωπικότητα της Elena Ferrante και το έργο της La tetralogia di Napoli.
   Τεράστια έκπληξη νιώθει ο αναγνώστης όταν διαβάζει τα κείμενα της συγγραφέως, τα οποία στην αρχή θυμίζουν, εξαιτίας της μορφής και του περιεχομένου τους, μια αυθόρμητη καταγραφή γεγονότων σε μορφή ημερολογίου, στη συνέχεια δε ξεδιπλώνουν το μεγαλείο της ανθρώπινης έκφρασης και της βαθιάς ενσυναίσθησης, καθώς η Ferrante ως γυναίκα αποφασίζει να καταγράψει τα προσωπικά της βιώματα και να περιγράψει την ατμόσφαιρα της εποχής εκείνης.
   Το ερώτημα όμως που προβάλλει είναι αν πράγματι το έργο της Τετραλογίας ανήκει στην κατηγορία του αστυνομικού μυθιστορήματος. Το έργο της Ferrante δεν ανήκει στο αστυνομικό είδος, όμως περιλαμβάνει κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, που εισάγουν τον αναγνώστη σε μια διαφορετική οπτική των πραγμάτων σχετικά με τη βία, το έγκλημα, την εξέλιξη του αστυνομικού είδους και τη σχέση του χώρου, του χρόνου και τη σημασία των αντικειμένων. Αρχικά, δίνει εσφαλμένα την εντύπωση ότι πρόκειται για μια εξομολόγηση εκ βαθέων και αυτό πιθανόν γιατί αναγνώστες και κριτικοί εμβαθύνουν στο παιχνίδι και στο αίνιγμα με την ταυτότητα της συγγραφέως, παραβλέποντας το ουσιαστικό κομμάτι του έργου, που δεν είναι άλλο από την ψυχογράφηση χαρακτήρων, την περιγραφή αντικειμένων και της ίδιας της Νάπολης. Επομένως, το έργο της Ferrante είναι ένα νέο αφηγηματικό μοντέλο, το οποίο δεν ακολουθεί τα χνάρια της αστυνομικής μυθιστορίας, αλλά συνθέτει το πλαίσιο μιας νέας μεταμοντέρνας αφηγηματικής σχολής.
   Παρότι δεν ανήκει ούτε στο μεσογειακό αστυνομικό είδος ούτε στο κλασσικό αστυνομικό μυθιστόρημα, παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τον τρόπο και τη μέθοδο που ερμηνεύει το έγκλημα, με τόπο εκτύλιξης των γεγονότων τη Νάπολη. Θεωρείται πως κατά κύριο λόγο η Φερράντε περιγράφει τα στάδια εξέλιξης της κοινωνίας της Νάπολης και περιγράφει τις συνθήκες υπό τις οποίες αναπτύχθηκε η βία και το έγκλημα. Το έργο της Elena Ferrante ανήκει στην κατηγορία του Bildungsroman ή αλλιώς Romanzo di formazione.
   Μέσα από την αναδρομική αφήγηση της συγγραφέως ξεπροβάλλουν εικόνες και μνήμες, αναμειγμένες με το στοιχείο της Fiction και της αυτοβιογραφίας. Η προσέγγιση της αλήθειας δεν προκύπτει μέσα από μια ορισμένη συλλογιστική πορεία, όπως συμβαίνει με το αστυνομικό είδος . Η Elena Ferrante, σε αντίθεση με την αστυνομική μυθιστορία και την ανίχνευση της αλήθειας μέσα από την έρευνα και την παρατήρηση ή τη μελέτη του κοινωνικού φαινομένου στο αυτοβιογραφικό-αστυνομικό ρεπορτάζ, επιθυμεί να συνθέσει το προφίλ της Νάπολης του '50, να μιλήσει για τις βιαιοπραγίες της εποχής και να εξετάσει τις ανθρώπινες συμπεριφορές. Αναλύει το άτομο με βάση την ψυχοσύνθεσή του, ώστε να αντιληφθεί τι κρύβεται πίσω από τη φύση του ανθρώπου, τη στροφή του προς το κακό και την επιλογή του να αποδέχεται εν γνώσει του να πράττει το κακό.

   Η Elena Ferrante, κάνοντας μια αναδρομή στο παρελθόν και στα γεγονότα που τη στιγμάτισαν, εξηγεί το αμφιλεγόμενο ζήτημα της Μαφίας υπό το πρίσμα της ψυχοκοινωνικής συμπεριφοράς του ατόμου μέσα από ένα έργο και μια δίοδο που θυμίζει θεατρική σκηνή ως προς τη δράση και την παρουσίαση των χαρακτήρων. Αρκετές ωστόσο είναι οι αναφορές της στην ιταλική λογοτεχνία, στους πρωταγωνιστές της λατινικής λογοτεχνικής παράδοσης ή της ελληνικής αρχαιότητας. Μήπως, τελικά, η συγγραφέας πλάθει έναν κόσμο δικό της, δανειζόμενη στοιχεία από τη λογοτεχνική και φιλολογική παράδοση, ακολουθώντας τις νόρμες της θεατρικής κουλτούρας και σκηνής, με τη διαφορά ότι, παρά την άρτια κατάρτησή της στη φιλολογική και φιλοσοφική σχολή των πραγμάτων, η αφήγηση των γεγονότων να γίνεται με λιτό ύφος και παραδείγματα που άπτονται του πραγματικού.
   Η αφήγηση έχει εσωτερική εστίαση, αφού η αφηγήτρια παρουσιάζεται και ως πρωταγωνίστρια. Μέσα από τα μάτια της ξεπροβάλλουν εικόνες και μνήμες αναμειγμένες με το φανταστικό στοιχείο. Στόχος της δεν είναι να εξιχνιάσει ένα έγκλημα ή ένα τραγικό συμβάν, αλλά αντίθετα να αναζητήσει την αλήθεια. Αναζήτηση, η οποία γίνεται με προσωπική αφήγηση και μαρτυρία και προκύπτει μέσα από την περιγραφή του παρελθόντος, τα βιώματά της και την ιδεολογία της. H μυστηριώδης εξαφάνιση της πρωταγωνίστριάς της Lila γίνεται αφορμή να ξετυλιχθεί το νήμα της διήγησης και να ανασυρθούν μνήμες, εικόνες βίας και πόνου από το ξεχασμένο και απομακρυσμένο χθες.
   Η συγγραφέας ενισχύει στον αναγνώστη νοερά την πεποίθηση ότι η περιθωριοποίηση του ατόμου οδηγεί στη μετέπειτα εγκληματική και παραβατική συμπεριφορά του ή στην εκούσια λόγω των συνθηκών ένταξή του σε ένα άνομο, ανομοιόμορφο και άναρχο σύστημα, που δρα φαινομενικά υπέρ του κοινού καλού, αλλά στην πραγματικότητα διαλύει τη συνοχή του κοινωνικού συνόλου και την ευρυθμία του κράτους. Με μεθοδικότητα και σύστημα, ξεκινώντας από τα χαμηλότερα λαϊκά κοινωνικά στρώματα, εξασφαλίζει την εμπιστοσύνη και την εχεμύθειά του. Ο λόγος, βέβαια, για την εγκληματική Οργάνωση της Camorra και την παράνομη δράση της στη Νάπολη.
   Το έργο έχει βαθιά αλληγορικό χαρακτήρα και όσες σκηνές περιγράφονται, παρότι θεωρούνται προκλητικές για το έντονο και ρεαλιστικό αφηγηματικό περιεχόμενό τους, βοηθούν τον αναγνώστη να γνωρίσει τον τόπο εκτύλιξης των γεγονότων, ακολουθώντας την πορεία των πρωταγωνιστών και την εξέλιξη της κοινωνίας της Νάπολης.   Σύμφωνα με την Tiziana de Rogatis, η Ferrante, με τη ναπολετάνικη διάλεκτο στο έργο της Tetralogia, αναδεικνύει και προβάλλει την αγριότητα στην ανθρώπινη συμπεριφορά και τις συναισθηματικές εναλλαγές των πρωταγωνιστών. Το ύφος ομολογουμένως δεν είναι ιδιαίτερα περίτεχνο, η αφήγηση δε έχει θεατρικό και λογοτεχνικό χαρακτήρα. Ωστόσο, δεν διακρίνεται εύκολα αυτό το στοιχείο και τούτο γιατί ο αναγνώστης παρασύρεται από το άμεσο και εξομολογητικό ύφος της συγγραφέως, που είναι πιθανόν ένα τέχνασμά της, ώστε να αποπροσανατολίσει τον αναγνώστη και να του περάσει τα μηνύματα που η ίδια επιθυμεί. Το μεταφυσικό ύφος, η εμπειρική γνώση και οι ποικίλες εικόνες, που παρεμβάλλονται κατά τη διάρκεια της αφήγησης, συνθέτουν το κάδρο της Ναπολετάνικης κοινωνίας, δίνοντας έμφαση στις κοινωνικές ιδιαιτερότητες και αντιθέσεις.

   Παρότι το έργο δεν ανήκει στο αστυνομικό είδος, η πλοκή είναι καθαρά αστυνομικού χαρακτήρα, αν λάβει κανείς υπόψη του τις δολοφονίες, τις αυτοκτονίες, τα εγκλήματα και τις συγκρούσεις. Όμως η κατεύθυνση είναι κοινωνική: διαπροσωπικές σχέσεις, σχέσεις ανδρών – γυναικών, εξωσυζυγικές σχέσεις και διαμάχες, συμφέροντα, η δράση της Μαφίας και η εσωτερική ηθική σύγκρουση των ηρώων. Όλα τα θέματα επικεντρώνονται στους πρωταγωνιστές της ιστορίας, όπου ο καθένας εκπροσωπεί μια ιδεολογία ή μια συγκεκριμένη θέση. Ο ρόλος των χαρακτήρων στα έργα της συγγραφέως είναι κομβικός και θεμελιώδους ή βαρύνουσας σημασίας.
   Οι επιλογές των ηρώων και η περιγραφή των προσώπων έχουν ως σημείο αναφοράς την πόλη και τη γυναικεία φιγούρα που γίνεται το επίκεντρο της βίας και της διαφθοράς. Στην Τετραλογία περιγράφονται τα στάδια της εξέλιξης και η πορεία των πρωταγωνιστών, ο αγώνας των νεαρών κοριτσιών να λάβουν τα απαραίτητα εφόδια και να διαφοροποιηθούν από το υπόλοιπο σύνολο, τους «πληβείους», όπως τους αποκαλούσε η δασκάλα τους και απεχθανόταν η Ferrante.
   Το γυναικείο στοιχείο, όπως διαπιστώθηκε μέσα από τις κριτικές και την Tetralogia χρησιμοποιήθηκε σαν μεταφορά για να καταγγελθεί το φαινόμενο της βίας, αιτίες της οποίας είναι η διγλωσσία, ο διαχωρισμός ανάμεσα στην πραγματικότητα του Νότου και του Βορρά, οι κοινωνικές ανισότητες, οι μειονότητες, η διάσταση των απόψεων, η παιδεία και το λεξιλόγιο που αποτύπωσε τη βία και την αγριότητα όσο κανένα άλλο, αφού ενσωματώθηκε στην καθημερινή ζωή και αποτέλεσε κομμάτι του βίου των πολιτών.
   Η ενδυμασία στα μυθιστορήματα της Ferrante έχει αλληγορικό χαρακτήρα. Άλλοτε συμβολίζει τη θηλυκή πλευρά και άλλοτε την αγνότητα. Συνδέεται με αναμνήσεις, γεγονότα του παρελθόντος, ήθη και έθιμα. Συχνά, τα ρούχα χρησιμεύουν και στην αποκάλυψη του φόνου ή στην αποκάλυψη μιας βίαιης και τραυματικής εμπειρίας. Η ενδυμασία, επομένως, συνδέεται με τον συναισθηματικό κόσμο αλλά και το έγκλημα και είναι μια μέθοδος αναζήτησης της ταυτότητας, μια εσωτερική διερεύνηση του ατόμου και της ψυχοσύνθεσής του. Η συγγραφέας προσπαθεί να ορίσει τα νοητά σύνορα ανάμεσα στο rione, τις φτωχές συνοικίες, και στη Νάπολη των ευκατάστατων και μορφωμένων. Όσοι ζουν στο rione αισθάνονται περιθωριοποιημένοι κοινωνικά και αποκλεισμένοι σε μια μίζερη και βίαιη καθημερινότητα, που τους ξεχωρίζει από την υπόλοιπη κοινωνία.
   Εντυπωσιακή είναι η τεχνική της συγγραφέως να συνδέει την εθιμοτυπική πλευρά με τον μύθο και την ανάμνηση, πάντοτε σε σχέση με το έγκλημα αλλά και τις προβληματικές σχέσεις μητέρας και κόρης, αισθητές μέσα από παράξενες και βαθιές συνδέσεις σε μία άκρως πατριαρχική κοινωνία. Το έγκλημα έχει πρωταγωνιστικό ρόλο, αλλά ταυτόχρονα και πολλές διαστάσεις. Έγκλημα δεν σημαίνει μόνο Μαφία, ή τρομοκρατία, ή δολοφονία, αλλά οποιαδήποτε βίαιη συμπεριφορά με θύμα τον άνθρωπο ή την κοινωνία, είτε έχει να κάνει με το τότε είτε με το τώρα των πρωταγωνιστών.
   Κάθε περιγραφή της Ferrante συνδέεται με κάτι πολύ βαθύτερο και ουσιώδες από αυτό που μπορεί να γίνει αντιληπτό από τους αναγνώστες. Πιο συγκεκριμένα, η συγγραφέας αφηγείται μια ιστορία με προσωπικό χαρακτήρα, όπου καταγγέλλει το βίαιο πρόσωπο της Νάπολης και, προκειμένου να διεισδύσει στο κομμάτι της βίας με θύμα το γυναικείο φύλο, πραγματοποιεί μια σύνδεση ανάμεσα στα γεγονότα που περιγράφει και τη μυθολογία.
   Στα έργα της Ferrante υπάρχουν πολλές σκηνές με φόνους και εγκλήματα. Και ενώ γίνονται πολλές αναφορές για το κοινωνικό φαινόμενο της Μαφίας και την εξέλιξή του από το παρελθόν, αντικείμενο προβληματισμού της συγγραφέως αποτελεί η αθέατη πραγματικότητα, εκείνη που κρύβεται μέσα στα σπίτια, στις γραφικές γειτονιές και συμβάλλει στην ανάπτυξη της βίας. Σκοπός της Ferrante είναι να μιλήσει για την ενδοοικογενειακή και ενδοσυζυγική βία και να μεταδώσει στον αναγνώστη τις εικόνες αυτής της βίαιης συμπεριφοράς και νοοτροπίας απέναντι στο γυναικείο φύλο, ώστε να ερμηνεύσει στη συνέχεια το φαινόμενο σε σχέση με την κοινωνία και το ίδιο το άτομο.
   Οι ήρωες της Ferrante έρχονται πάντοτε σε σύγκρουση με τα στερεότυπα της κοινωνίας, το «εγώ» τους και την ηθική τους. Τα πάθη τους τούς κυριεύουν και το χειρότερο είναι πως κυριαρχούν της αγάπης, της ευαισθησίας και της λογική, γεμάτα από αλαζονεία και υπεροψία.
   Γενικά, το έργο της Ferrante μελετήθηκε σε βάθος, γιατί αφενός παρουσιάζει τις συνθήκες υπό τις οποίες ωρίμασε το φαινόμενο της Μαφίας, αφετέρου δίνει πλήρη εικόνα στον αναγνώστη για τα γεγονότα που διαδραματίστηκαν. Επίσης, παρότι δεν ανήκει στην αστυνομική μυθιστορία, περιλαμβάνει ορισμένα ιδιαζόντως χρήσιμα χαρακτηριστικά, που πληροφορούν για την τροποποίηση και την εξέλιξη του αστυνομικού είδους.